Avalanche (AVAX) nedir?

Giriş

Kurucusu Emin Gün Sirer'dir ve 2020 yılında Ava Labs tarafından geliştirilen bir Layer-1 blockchain projesidir.

Avalanche, hızdan veya merkezileşmeden ödün vermeden ölçeklenebilirliği artırmaya çalışmaktadır. Çekirdek platformunu üç blok zinciri oluşturmaktadır: Değişim Zinciri (X-Chain), Sözleşme Zinciri (C-Chain) ve Platform Zinciri (P-Chain). X-Zinciri varlık yaratmak ve trade yapmak için kullanılır. C-Zinciri akıllı sözleşmeler oluşturmak için kullanılır. P-Zinciri doğrulayıcıları ve alt ağları koordine etmek içindir.

Protokolün en önemli buluşlarından biri, mutabakatı hızlı ve ekonomik hale getirmek için doğrulayıcılar tarafından tekrarlanan alt örneklemli oylamayı kullanan bir yöntem olan Avalanche Consensus'tur. Avalanche ayrıca, özelleştirilebilir, birlikte çalışabilir blok zincirlerinin oluşturulmasına olanak tanıyan yeni bir yatay ölçeklendirme yöntemi olarak alt ağları kullanır. Olası alt ağların sayısında bir sınır yoktur.

Avalanche nasıl çalışır?

Avalanche, kendisini benzersiz kılan ve birlikte çalışabilen üç ana blok zincirinden oluşan yöntemlerin bir kombinasyonunu kullanır. Bunlar X-Chain, C-Chain ve P-Chain'dir.

1. Değişim Zinciri (X-Chain), AVAX tokenleri ve diğer dijital varlıkları oluşturmak ve takas etmek için kullanılır. İşlem ücretleri AVAX olarak ödenir ve blok zinciri Avalanche Consensus protokolünü kullanır.
2. Sözleşme Zinciri (C-Chain), geliştiricilerin DApp'ler için akıllı sözleşmeler oluşturabileceği yerdir. Bu zincir, EVM uyumlu DApp'lere olanak tanıyan Ethereum Sanal Makinesi'nin (EVM) bir örneğini uygular. Avalanche Consensus protokolünün Snowman adı verilen değiştirilmiş bir versiyonunu kullanır.
3. Platform Zinciri (P-Chain) ağ doğrulayıcılarını koordine eder, aktif alt ağları izler ve yeni alt ağların oluşturulmasını sağlar. P-Chain ayrıca Snowman kullanır. Snowman mutabakat protokolü Avalanche mutabakat protokolüne dayanır ancak işlemleri doğrusal olarak sıralar. Bu özellik akıllı sözleşmelerle uğraşırken kullanışlıdır. Avalanche mutabakat protokolünün aksine, Snowman bloklar oluşturur.

Her bir blok zincirinin farklı roller üstlenmesiyle Avalanche, tüm süreçleri tek bir zincir üzerinde çalıştırmaya kıyasla hızı ve ölçeklenebilirliği artırır. Avalanche geliştiricileri, mutabakat mekanizmalarını her bir blok zincirinin ihtiyaçlarına göre uyarladı. Kullanıcılar, ekosisteme ortak kullanılabilir bir varlık sağlayarak ağ ücretlerini yatırmak ve ödemek için AVAX'a ihtiyaç duyarlar.

Çığ Teknolojik Yapısı

Mutabakat Mekanizması

Avalanche Consensus ölçeklenebilir ve merkezi olmayan bir mutabakat protokolüdür. Hızlı sonuçlar ve yüksek enerji verimliliği elde etmek için hem klasik hem de Nakamoto konsensüs mekanizmalarının özelliklerini birleştirir.

İşleme Hızı ve Sonuçlandırma

En önemli özelliklerinden biri Avalanche'ın 1 saniyeden daha kısa olan sonuçlandırma süresidir. Avalanche, kripto para ekosisteminde en hızlı sonuçlandırma süresine sahip olduğunu iddia ediyor.

Adem-i Merkeziyetçilik

Avalanche'ın en büyük iddialarından biri ademi merkeziyetçiliktir. En fazla doğrulayıcıya sahip katman-1 blok zincirlerinden biridir (Ağustos 2024 itibariyle 1.500'den fazla).
Birlikte çalışabilir blokzincirler:
Avalanche'ın birlikte çalışabilir blok zincirlerinin sayısı da sınırsızdır. Bu da onu özelleştirilmiş ve birlikte çalışabilir blok zincirleri sunan bir başka proje olan Polkadot ile doğrudan rekabete sokmaktadır. Polkadot, Parachain slot açık artırmalarında sınırlı bir slot açık artırmasına sahipken, Avalanche yalnızca bir abonelik ücreti ile çalışabilir.

Avalanche Nerede Kullanılır?

Avalanche (AVAX) geniş bir kullanım alanına sahiptir. AVAX'ın kullanıldığı başlıca alanlar şunlardır

Teminat Varlığı Olarak Kullanım: AVAX, kendi ekosistemi ve desteklediği diğer ekosistemler içinde bir teminat varlığı olarak kullanılabilir. Örneğin, AVAX kredi almak veya merkezi olmayan finans (DeFi) platformlarında likidite sağlamak için teminat olarak kullanılabilir.

İşlem Ücretleri: Avalanche blok zincirindeki işlemler için işlem ücretleri AVAX olarak ödenir. Bu, ağdaki tüm kullanıcılara hızlı ve düşük maliyetli işlemler sağlar.
Staking ve Ağ Güvenliği: AVAX, ağın güvenliğini sağlamak için stake edilir. Kullanıcılar AVAX'larını stake ederek Avalanche ağındaki doğrulayıcılardan biri haline gelebilirler. Bu sayede ağın işleyişine katkıda bulunarak ödüller kazanırlar.

DApps (Merkezi Olmayan Uygulamalar): Avalanche üzerinde birçok merkezi olmayan uygulama (DApps) geliştirilmiştir ve AVAX bu uygulamalarda trade yapmak, ödeme yapmak ve likidite sağlamak için kullanılabilir.

NFT Pazar Yerleri: Avalanche ayrıca NFT'lerin oluşturulduğu, satıldığı ve trade yaptı merkezi olmayan platformlara da ev sahipliği trade yaptı. AVAX, bu platformlarda dijital varlık trade yapmak için kullanılabilir.
Köprüleme ve Çapraz Zincir Geçişi: Avalanche, diğer blok zincirleri ile etkileşimi sağlayan köprü çözümlerine sahiptir. AVAX, farklı ağlar arasında transfer yapılırken likidite ve teminat olarak kullanılır.

AVAX, hem kendi ağı içinde hem de diğer ekosistemlerde çok yönlü olmasını sağlayan güçlü bir ekosistem sunar.

Sonuç

Avalanche (AVAX), yenilikçi mimarisi ve mutabakat mekanizmaları sayesinde hız, ölçeklenebilirlik ve merkeziyetsizliği bir araya getiren yüksek verimli bir Layer-1 blok zinciri çözümü olarak öne çıkıyor. Birbirine bağlı üç zinciri-X-Chain, C-Chain ve P-Chain ile AVAX, düşük işlem ücretlerini ve hızlı sonuçlandırma sürelerini korurken, merkezi olmayan finanstan (DeFi) NFT pazarlarına kadar geniş bir uygulama yelpazesini kolaylaştırır. Çok yönlü bir varlık olan AVAX, yalnızca kendi ekosistemi içindeki işlemlere ve stake etmeye güç sağlamakla kalmaz, aynı zamanda çeşitli platformlar arasında birlikte çalışabilirliği mümkün kılarak Avalanche'ı blok zinciri teknolojisinin gelişen ortamında zorlu bir oyuncu olarak konumlandırır.