Giriş
Merkezi Olmayan Finans (DeFi), geleneksel finansal aracılara ihtiyaç duymadan doğrudan blok zinciri teknolojisi üzerinde çalışan bir finansal altyapıdır. Merkezi bir otoritenin olmaması sayesinde işlemler akıllı sözleşmeler aracılığıyla otomatik olarak gerçekleştirilir ve blok zincirine şeffaf bir şekilde kaydedilir. İnternet erişimi olan herkes tarafından kullanılabilen bu sistem, daha fazla bireysel kontrol, düşük işlem maliyetleri ve yüksek işlem hızı gibi avantajlar sunmaktadır. Bununla birlikte, düzenleyici eksiklikler ve güvenlik açıkları gibi önemli dezavantajları da vardır.
Muafiyet Politikası ve Gelişmeler
ABD Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu (SEC) Başkanı Paul Atkins'in DeFi ekosistemi için bir "inovasyon muafiyeti" politikası geliştirdiğini açıklaması sektör üzerinde önemli bir etki yarattı. Atkins bu yaklaşımını 2025 yılında kripto temalı bir yuvarlak masa toplantısında kamuoyu ile paylaştı. SEC Başkanı, kendi kendini saklama veya bireylerin dijital varlıklarını kendi kontrolleri altında tutma hakkını "Amerikan değerleriyle tutarlı temel bir ilke" olarak tanımladı. Ayrıca, zincir içi ürün ve hizmetlerin daha kolay geliştirilmesi için yasal esneklik sağlamak üzere yeni düzenlemeler üzerinde çalışıldığını belirtti.
Atkins'in açıklamalarına göre SEC'in hedeflerinden biri de Proof of Stake mekanizmasını kullanan ağlardaki stake faaliyetlerini menkul kıymet işlemi olarak değerlendirmeyen bir çerçeve oluşturmak. Bu kapsamda ABD Senatosu, istikrarlı kripto varlıkların yasal zeminini güçlendiren yeni bir tasarıyı tartışmaya açtı ve 30'a karşı 68 oyla ilk onayı verdi. Tasarının son oylamada kabul edilmesi halinde nihai karar ABD Başkanı tarafından verilecek.
Kripto sektörünün bu düzenlemelere olan ilgisi arttıkça Apple, X, Google, Airbnb gibi önde gelen teknoloji şirketlerinin istikrarlı kripto varlıklarını iş modellerine entegre etmek için ön görüşmelere başladığı bildirildi. Uber CEO'su Dara Khosrowshahi, bu varlıkların uluslararası ödemelerde kullanılması için çalışmaların sürdüğünü açıkladı. Avrupa cephesinde ise Société Générale, ABD dolarına sabitlenmiş stabil bir kripto varlık çıkaracağını duyurarak dikkatleri üzerine çekti.
SEC Komiseri Hester Peirce, DeFi projeleri için güvenli liman modelini uzun süredir vurguluyor. Bu model kapsamında, belirli koşulları sağlayan projelerin sınırlı hacim ve kullanıcı bazında en fazla iki yıl süreyle muaf tutulabilmesi öngörülüyor. Peirce, bu yapının düzenlemeleri tamamen ortadan kaldırmadan sektörel inovasyonu destekleyeceğini savunuyor. Buna ek olarak, iki ülkenin finansal düzenleyicilerinin eş zamanlı deneysel testler yapabilmesi için ABD ve Birleşik Krallık arasında ortak bir sandbox modeli önerilmiştir. Bu model, uluslararası uyumlaştırma ve pratik çözümler için önemli fırsatlar sunmaktadır.
SEC'in Genel Stratejisi
SEC'in mevcut yaklaşımı, DeFi konusundaki önceki katı tutumuna kıyasla daha esnek ve diyaloğa açık bir stratejiyi yansıtıyor. Başkan Atkins'in açıklamaları bu değişime işaret ederken, Hester Peirce'in güvenli liman önerisi bu geçişin kurumsal temellerini atıyor. Bu aşamada resmileştirilmiş bir muafiyet politikası bulunmamakla birlikte, kamuoyu görüşünün alınması, pilot sandbox programlarının başlatılması ve yasal çerçevenin netleştirilmesi planlanmaktadır.
Peirce ayrıca yazılım geliştiricilerin başkalarının kod kullanımından sorumlu tutulmaması gerektiğini, ancak merkezi varlıkların "merkezi olmayan" etiketini kullanarak incelemeden kaçamayacağını vurguluyor. Cumhuriyetçilerin SEC'de 3-1 çoğunluğa sahip olması da daha kripto dostu bir politika için baskıyı artırıyor. Atkins ise blockchain'in aracısız finansal işlemlere olanak sağladığını ve düzenleyici kurumların bu gelişmelere engel olmaması gerektiğini belirtiyor.
SEC'in temel uygulama politikası, federal menkul kıymetler yasalarını ihlal eden kişi ve kurumları sorumlu tutarak yatırımcı haklarını korumayı ve finansal piyasaların bütünlüğünü sağlamayı amaçlamaktadır. Bu politika kapsamında çeşitli yasal ve idari araçlar kullanılmaktadır:
- Potansiyel ihlaller gizli olarak soruşturulur ve kamuya açıklanmadan yürütülür.
- Kanıtların yeterli olduğu durumlarda, davalar ya federal mahkemelerde ya da SEC bünyesindeki idari mahkemelerde açılır.
- Haksız kazançların affedilmesi, faaliyetlerin askıya alınması ve trading kısıtlamaları gibi yaptırımlar uygulanabilir.
- Şirketlerin ve bireylerin soruşturmalarda işbirliği yapmaları halinde daha hafif yaptırımlar veya ertelemeler söz konusu olabilir.
- Federal dava süreçlerinde, haksız kazançları korumak ve yatırımcılara iade etmek için yasal temsilciler atanabilir.
Sonuç
SEC'in uygulamaya koymayı planladığı bu esnek politika çerçevesi, DeFi projelerini mevcut düzenleyici gerekliliklerle daha iyi uyumlu hale getirmeyi amaçlamaktadır. Bu yaklaşımın potansiyel faydaları şunlardır
- Haksız kazançları yatırımcılara iade ederek bireysel ve kurumsal yatırımcıların mağduriyetini azaltır.
- Hileli işlemleri önleyerek piyasalarda güven ve şeffaflık.
- Katı yaptırımlar, gelecekte benzer ihlallerin önlenmesinde önemli bir rol oynamaktadır.
- Şirketler, düzenleyici kurumlarla gönüllü olarak işbirliği yapmaya teşvik edilmektedir.
- DeFi gibi yenilikçi alanlarda aşırı bürokrasinin önüne geçilerek teknolojik gelişim hızlandırılabilir.
Atkins'in DeFi konusundaki açıklamaları memnuniyetle karşılanmakla birlikte, henüz resmi bir politika dönüşümüne işaret etmemektedir. Bu bağlamda, söz konusu politikaların hayata geçirilebilmesi için detayların netleştirilmesi ve yasal çerçevenin belirlenmesi gerekiyor.
Yasal Uyarı
Bu makale yalnızca bilgilendirme amaçlıdır ve mali, hukuki veya yatırım tavsiyesi niteliği taşımamaktadır. İfade edilen görüşler 2025 yılı itibariyle yasal gelişmeleri yansıtmaktadır ve gelecekteki mevzuat veya politika değişiklikleri ile değişebilir. Okuyucular, DeFi projeleri, yatırımları veya mevzuata uygunluk ile ilgili kararlar vermeden önce kendi araştırmalarını yapmalı veya kalifiye profesyonellere danışmalıdır. Darkex, bu içeriğe dayanarak yapılan işlemlerden kaynaklanan herhangi bir mali kayıp veya yasal sorun için sorumluluk kabul etmez.
